روزهای پایانی اسفند ماه است و رفته رفته چشمتان به تقویم سال جدید میافتد؛ تقویمی که سالهاست با عنوان تقویم شمسی میشناسیم و در طول سال پیش رو از آن استفاده میکنیم. اما پس از باز کردن تقویم و مشاهده آن، با ترکیبی از سه تقویم شمسی، قمری و میلادی مواجه میشوید که هر کدام مناسبتهای مخصوص به خود را دارد. به راستی تفاوت تقویم شمسی و قمری چیست؟ در این مطلب به بررسی تفاوت سال شمسی و قمری میپردازیم پس با ما همراه باشید.
روزهای پایانی اسفند ماه است و رفته رفته چشمتان به تقویم سال جدید میافتد؛ تقویمی که سالهاست با عنوان تقویم شمسی میشناسیم و در طول سال پیش رو از آن استفاده میکنیم. اما پس از باز کردن تقویم و مشاهده آن، با ترکیبی از سه تقویم شمسی، قمری و میلادی مواجه میشوید که هر کدام مناسبتهای مخصوص به خود را دارد. به راستی تفاوت تقویم شمسی و قمری چیست؟ تبدیل سال سمسی و قمری چگونه انجام میگیرد؟ در این مطلب به بررسی تفاوت سال شمسی و قمری میپردازیم پس با ما همراه باشید.
تاریخچه استفاده از تقویم شمسی و قمری
شاید از نظر شما تفاوت سال شمسی و قمری، تنها به کشورها محدود باشد و مناسبتهای ایرانی با مناسبت های سال قمری، تنها تفاوت اصلی میان این دو تقویم و تقویم رومیزی 1404 است. اما بهتر است بدانید تفاوت سال شمسی و قمری بسیار گستردهتر از چند مناسبت و رویداد است. همان طور که میدانید، بشر سال هاست برای برنامه ریزی رویدادهای سال و زمان بندی به استفاده از تقویم روی آورده است و حتی هزاران سال پیش، مصریان باستان و قوم مایا با بررسی ستارگان و نجوم تقویم میساختند. از این رو نوع حرکت زمین و ماه به دور خورشید، از کلیدیترین معیارهای اولیه برای تنظیم یک تقویم بود.
اختراع اولین تقویم به مصر و 4000 سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. با این حال اولین باری که شمردن ماههای تقویم و تعیین تعداد روزها به صورت دقیق توسط انسان انجام گرفت، به دوران ژولیوس سزار مربوط است. در این تقویم حتی رویدادهایی مانند سال کبیسه نیز در نظر گرفته شده بود. این تقویم پیش از تقویم میلادی و حدود 50 سال پیش از میلاد مسیح اختراع شد و در کتب تاریخی به تقویم ژولینی مشهور است. پس از این تقویم، تقویم میلادی به عنوان تقویمی جامعتر در دسترس عموم قرار گرفت.
بررسی سال شمسی؛ تقویم باستانی ایرانیان
تقویم هجری شمسی، تقویم باستانی ایرانیان به شمار میرود که از قدمتی طولانی برخوردار است. تقویم هجری شمسی سررسید اختصاصی 1404 به گونهای تنظیم شده است که برای محاسبه تعداد روزها و ماههای سال، چرخش زمین به دور خورشید را ملاک سنجش تقویم قرار میدهد. بر اساس سال شمسی، روز اول سال مصادف با اول فروردین و شروع فصل بهار است. در این تقویم هر سال دارای 365 روز دارد و 6 ماه نیمه اول سال شامل 31 روز است. 6 ماه دوم سال نیز در یک سال شمسی دارای 30 روز است که در مجموع این عدد به 365 می رسد.
بررسی سال قمری؛ تقویم هجری قمری یا سال قمری چیست؟
استفاده از تقویم قمری نیز در سال دهم هجری اتفاق افتاد. بر اساس این تقویم، سال به دوازده ماه اصلی تقسیم شده و ماههای هلالی( اصطلاحی در تقویم قمری) 29 و 30 روزه بر اساس چرخش کره ماه در فاصله بین دو هلال ماه تعیین میگردند. بر اساس تاریخچه تقویم هجری قمری، مبدأ شروع تقویم هجری قمری از هجرت پیامبر از مکه به مدینه محسوب میشود. این تقویم به طور معمول در کشورهای مسلمان مورد استفاده قرار میگیرد و هر ماه آن دارای 29 روز است که در مجموع 354 روز دارد.
تفاوت سال شمسی و قمری چیست؟
این دو تقویم به طور کلی دارای مناسبتهای مخصوص به خود هستند و سال قمری با توجه به مناسبتهای مرتبط با مسلمانان، دارای رویدادهایی مانند عید فطر، نیمه شعبان و… است. اما تقویم هجری شمسی در سررسید اروپایی 1404 به عنوان تقویمی ایرانی، دارای مناسبتهایی نظیر جشن شب یلدا، جشن چهارشنبه سوری، عید نوروز و… میباشد. با این حال تفاوت اصلی سال شمسی و قمری در مناسبتهای آن نیست، بلکه تعداد روزهای سال در این تفاوت کلیدی دخیل است.
روزهای هر ماه در تقویم قمری بین 29 تا سی روز است در حالی که در تقویم هجری شمسی این تعداد به 30 الی 31 روز میرسد. با این حساب تعداد کل روزهای سال قمری 354 روز و در سال شمسی 365 روز است. در واقع تفاوت 11 روزه میان سال شمسی و قمری، به چرخش ماه و زمین ارتباط دارد. حرکات و چرخش کره ماه دور مدار خود در طی یک سال، به عنوان ملاکی برای سنجش سال قمری در نظر گرفته میشود. در حالی که چرخش کره زمین در مدار منظومه شمسی، معیار تقویم شمسی است.
تفاوت سال کبیسه در تقویم شمسی و قمری
سال کبیسه، رویدادی است که هر چهار سال یک بار و در تمامی تقویمها رخ میدهد. علت این اتفاق، اختلاف چند ساعتهای است که پس از چهار سال به یک روز کامل رسیده و آخرین ماه سال به جای 29 روز، سی روزه میشود. بهتر است بدانید چنین اتفاقی در تمام تقویمهای جهان و سررسید ارگانایزر روی داده و در هر تقویمی چهار سال یک بار، یک سال را به عنوان سال کبیسه در نظر میگیرند. با این با توجه به تفاوت روزشماری و تعداد روزهای سال در سال شمسی و قمری، سال کبیسه در این دو تقویم، رویدادهایی کاملا مختلف است.
نام هر ماه در تقویم شمسی
کافی است یک بار تقویم هجری شمسی را مشاهده نمایید؛ این تقویم به بهترین شکل ممکن فصلها را از یکدیگر جدا کرده و بر اساس آن هر سال به چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان تقسیم میشود. به طوری که شروع فصل بهار در ماه فروردین تقویم 1404 اتفاق میافتد. در واقع بر خلاف تقویم میلادی که جشن های سال نو و کریسمس در اواسط زمستان برگزار میگردد، در تقویم هجری شمسی شروع سال جدید همزمان با شروع فصل بهار و پایان زمستان اتفاق میافتد. عید نوروز ایرانیان در تقویم شمسی حدود سه ماه پس از جشن سال نو میلادی برگزار میگردد. نام هر ماه در تقویم شمسی و معنای آنها عبارتند از:
- فروردین: فروردان پاک و فروهرهای ایران
- اردیبهشت: صداقت و درستی
- خرداد: تکامل و کمال یافتن
- تیر: ایزد باران
- مرداد: جاودانگی
- شهریور: سرزمین آسمانی
- مهر: فرشته روشنایی
- آبان: ایزد آب
- آذر: نگهبان آتش
- دی: آفریدگار هستی
- بهمن: ایزد نیک اندیشی
- اسفند: تقدس و پاکی
نام هر ماه در تقویم قمری
همان طور که در ابتدای این مطلب به بررسی تقویم قمری پرداختیم، این تقویم به عنوان تقویم مسلمانان جهان در نظر گرفته شده است. برنامه ریزی برای مناسبت های تقویم در هر دوماه متفاوت است و استفاده از پلنر یا بولت ژورنال راهی مناسب برای این نوع برنامه ریزیها به شمار می رود. اگر میخواهید بدانید که بولت ژورنال چیست مقالات مرتبط با پلنر و بولت ژورنال را مطالعه نمایید. سال قمری دارای 12 ماه هلالی است که بر اساس چرخش کره ماه محاسبه شده و شروع آن از ماه محرم است. در واقع بر اساس چرخشهای کره ماه، 29 یا سی روزه بودن یک ماه قمری تعیین میگردد. تاریخ اول هر ماه قمری نیز با مشاهده هلال ماه نو، یک شب پیش از روز 29 یا 30 ماه ثبت میشود. نام هر ماه در تقویم قمری عبارتند از:
- محرم
- صفر
- ربیع الاول
- ربیع الثانی
- جمادی الاول
- جمادی الثانیه
- رجب
- شعبان
- رمضان
- شوال
- ذیقعده
- ذیحجه
اهمیت استفاده از سررسید و سالنامه برای تقویم شمسی و قمری
همان طور که می دانید تقویم رومیزی و سررسیدهایی که در کشورمان به چاپ میرسند، دارای تقویم میلادی، قمری و شمسی هستند. به همین دلیل بهترین ابزار برای زمان بندی رویدادها بر اساس هر سه تقویم، استفاده از سررسید و سالنامه است. تبدیل سال قمری به شمسی نیز با توجه به روزهای ماه به سادگی انجام میگیرد. سررسید و سالنامه نیز از انواع متفاوتی برخوردار است که از مهمترین آن ها می توان به پلنر اشاره کرد. اگر علاقمندید بدانید پلنر چیست مطالب مرتبط با پلنر را در وب سایت ما مشاهده نمایید. از این رو اهمیت استفاده از سررسید و سالنامه برای تقویم شمسی و قمری به سادگی قابل مشاهده است. پیش از خرید سررسید بهتر است به فرمت تاریخ سررسید، نوع صحافی و… توجه کنید و اگر قصد چاپ سررسید اختصاصی خود را دارید، از افزودنیهای ویژه شخصی سازی سالنامه غافل نشوید.