معرفی جشن میانه بهار؛ مناسبتی از جنس طبیعت!

فصل بهار در تقویم شمسی، فصلی همراه با جشن‌های فراوان است که هر یک از این مناسبت‌ها، نمادی از سرسبزی و زیبایی‌های بهار به حساب می‌آید. فصلی که افراد شاهد رویش دوباره درختان و طبیعت بوده و از رسیدن میوه‌های بهاری خشنود می‌شدند. جشن میانه فصل بهار نیز جشنی بود که به مناسبت رسیدن روز میانی فصل بهار (اواسط اردیبهشت ماه) جشن گرفته می‌شد. از این رو در آن زمان روز 15 اردیبهشت ماه را به عنوان جشن میانه  بهار نام گذاری کردند. در ادامه معرفی جشن میانه بهار با ما همراه باشید.

فلسفه برگزاری جشن میانه بهار و اهمیت این مناسبت

در ایران باستان و دورانی که به تمدن هخامنشیان باز می‌گردد، هر مناسبتی مهم شمرده می‌شد و زرتشتیان در جشن‌ها به شکرگزاری و شادمانی می‌پرداختند. جشن میانه فصل بهار که در اردیبهشت برگزار می‌شد و در تقویم اردیبهشت قرار داشت، با فروانی محصولات خوراکی همراه بود و اموراتی مانند دامداری و کشاورزی در این فصل رشد خوبی داشت. برگزاری جشن‌های میانه فصل نیز به هر فصلی اختصاص داده شده بود. برای مثال در زمستان جشن میانه زمستان برگزار می‌شد که به اواسط بهمن ماه و جشن هایی نظیر جشن بهمنگان و سیر سور نزدیک بود.

با این حال فلسفه برگزاری جشن میانه بهار و اهمیت این رویداد با جشن میانه زمستان کاملاً متفاوت است. چرا که در جشن میانه زمستان، مردم به دلیل نزدیک شدن به فصل بهار و پایان زمستان این جشن را برگزار می‌کردند. در واقع به دلیل سرمای زیاد و برف، زمستان فصلی سخت و طاقت فرسا تلقی می‌شد و افراد با برپا کردن آتش و پایکوبی، خواستار آمدن فصل بهار بودند. در حالی که در جشن میانه بهار، به رونق کشاورزی و زیبایی‌های طبیعت اشاره می‌شود. بهتر است بدانید جشنی به نام جشن بهاربد نیز در 15 اردیبهشت تقویم هجری شمسی وجود دارد که برگزاری این جشن با زرتشت پیامبر در ارتباط بود.

زیرا زرتشت پیامبر در چنین روزی شروع به ترویج دین داری نمود و پس از آن هر سال این دو جشن با یکدیگر ادغام شدند. با این حال جشن میانه بهار در تقویم رومیزی و سررسید 1404، از قدمت بیشتری برخوردار است؛ زیرا پیش از زرتشت پیامبر نیز مردم جشن میانه بهار را برگزار می‌کردند اما به دلیل همزمان بودن جشن میانه بهار و جشن بهاربد، این دو یک جشن شمرده شدند. با این حال جشن میانه بهار که مناسبت اصلی این روز بود، در 15 اردیبهشت ماه و پس از یک ماه و نیم از نوروز ایرانی برگزار می‌شد.

 آیا امروزه جشن میانه بهار برگزار می شود؟

بر اساس اطلاعات منتشر شده از برگزاری مناسبت‌های باستانی، جشن میانه بهار همچنان در برخی از شهرهای کشورمان برگزار شده و جریان دارد. با این حال در سال‌های گذشته روز 15 اردیبهشت به عنوان روز شیراز انتخاب شد. به همین دلیل جشن میانه بهار و روز شیراز تاریخی مشابه دارند. شهر شیراز زادگاه بسیاری از چهره‌‍های فرهیخته ایران نظیر حافظ شیرازی و سعدی است. بناهای تاریخی زیادی در این شهر گنجانده شده است که برخی مربوط به دوران هخامنشیان و دیگر دوره‌های تاریخی ایران است و شهری زیبا و خوش آب و هوا به شمار می‌رود.

بهتر است بدانید اردیبهشت ماه در سالنامه و تقویم هجری شمسی، پر از مناسبت‌های مرتبط با فرهنگ و تمدن ایران است. روز شیراز، روز سعدی، روز حافظ و بسیاری از مناسبت‌های فرهنگی کشورمان در میان مناسبت‌های اردیبهشت ماه جای دارد. جهت اطلاع از تمامی مناسبت‌های تقویم شمسی به همراه مناسبت‌های قمری و میلادی، می‌توانید از یک سررسید استفاده کنید یا یک تقویم رومیزی اداری تهیه نمایید.

آداب و رسوم جشن میانه بهار؛ آیین سپاسگزاری و نیکی

بر اساس باور مردم زرتشت، شکرگزاری و سپاس در هر جشنی اهمیت داشت. برای مثال در جشن آبانگاه و آبانگان، آناهیتا یا ایزدبانوی آب به دلیل افزایش بارش باران مورد ستایش قرار می‌گرفت. در بهاربد نیز رونق کشاورزی و دامداری، دلیلی برای شکرگزاری بود. با این حال این جشن نیز مانند دیگر جشن‌های کهن هخامنشی، دارای آیین و آدابی مختص به خود بود که در ادامه تعدادی از این آداب ویژه جشن میانه بهار یا بهاربد را به شما معرفی می‌کنیم:

• جمع شدن موبدان در آتشکده برای شکرگزاری
• نواختن سازهای سنتی و شعرخوانی
• شادی و پایکوبی
• کمک به افراد نیازمند