تقویم دوازده حیوانی، تقویمی متعلق به شرق آسیا و چین باستان است. از این رو در کشورهای آسیایی نسبت به دیگر نقاط دنیا رایج تر است. در این مطلب به معرفی تاریخچه تقویم دوازده حیوانی و ویژگی های آن می پردازیم، پس با ما همراه باشید.
از گذشته تا کنون تقویم های مختلفی توسط بشر مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه بسیاری از آن ها به دلایلی مانند دقت پایین و… دیگر کاربردی نیستند. با این حال برخی از این گاه شماری ها، به دلیل پیوند عمیق با فرهنگ و تاریخ کشورها، جایگاه خود را حفظ کرده اند و تقویم دوازده حیوانی نیز از این دسته تقویم ها به شمار می رود. لازم به ذکر است که این تقویم بیشتر در کشورهای آسیایی، به خصوص شرق آسیا رایج است و در دیگر نقاط جهان کمتر شناخته شده است. در ادامه مطلب با تقویم دوازده‌حیوانی آشنا شوید، با ما همراه باشید
تاریخچه تقویم دوازده حیوانی
ریشه تقویم دوازده‌حیوانی به چین باستان تعلق دارد. همان طور که در کشورهایی مانند یونان و مصر هنوز هم به اسطوره های باستانی معتقد هستند و از نمادهای آنان در تقویم رومیزی و دیگر محصولات استفاده می کنند، در چین نیز تقویم دوازده‌حیوانی همچنان مورد استفاده قرار می گیرد. تاریخچه تقویم دوازده‌حیوانی به یکی از امپراتورهای قدیمی چین باز می گردد که بر اساس افسانه تقویم دوازده‌حیوانی، مسابقه ای میان حیوانات برگزار می کند. هدف از این مسابقه، مشخص کردن ترتیب این حیوانات بر اساس ماه های تقویم است و پس از پایان این مسابقه، دوازده حیوان وارد چرخه تقویمی شدند.
از این رو یک چرخه دوازده ساله به عنوان تقویم دوازده‌حیوانی به وجود آمد که بر اساس آن، هر حیوان به یکی از سال ها ارتباط داشت. با اینکه شروع این افسانه و پدید آمدن تقویم دوازده‌حیوانی از کشور چین بود، پس از مدتی به کشورهایی مانند کره، ژاپن و حتی کشورهایی مانند ایران نیز راه پیدا کرد. امروزه تقویم دوازده‌حیوانی در بسیاری از کشورهای دنیا مشهور است و افراد زیادی از سراسر جهان با این تقویم آشنایی دارند. در ادامه به شرح ترتیب و جزئیات این تقویم می پردازیم، پس با ما همراه باشید.
حتما بخوانید: سررسید مهندسی چیست و چه کاربردی دارد؟
نمادشناسی و ترتیب تقویم دوازده حیوانی
تقویم دوازده‌حیوانی در اصل نوعی گاه شماری دوازده ساله است که طبق چرخه، هر دوازده سال یک بار دوباره از اول شروع می شود. یعنی در صورتی که سال پیش رو، شروع چرخه دوازده حیوانی باشد و بر اساس ترتیب حیوانات، با حیوان موش شروع شود، دوازده سال بعد از آن دوباره سال موش خواهد بود و این چرخه در تقویم دوازده حیوانی تکرار خواهد شد. در ادامه لیست ترتیب حیوانات در تقویم دوازده حیوانی را مشاهده می کنید:
اولین سال، سال موش (Rat): نماد زرنگی و هوش بالا
دومین سال، سال گاو (OX): نماد سخت کوشی و دوام
سومین سال، سال ببر (Tiger): نماد شجاعت و جسارت
چهارمین سال، سال خرگوش (Rabbit): نماد آرامش و صلح طلبی
پنجمین سال، سال اژدها (Dragon): نماد قدرت و خوش شانسی
ششمین سال، سال مار (Snake): نماد دانش عمیق و خرد
هفتمین سال، سال اسب (Horse): نماد انرژی و آزادی
هشتمین سال، سال گوسفند یا بز (Sheep/Goat): نماد مهربانی و همدلی
نهمین سال، سال میمون (Monkey): نماد خلاقیت و شوخ طبعی
دهمین سال، سال خروس(Rooster): نماد وقت شناسی و سازماندهی
یازدهمین سال، سال سگ(Dog): نماد وافاداری و صداقت
دوازدهمین سال، سال خوک(Pig): نماد سخاوت و خوش قلبی
بر اساس باور رایج در کشور چین و برگرفته از افسانه تقویم دوازده حیوانی، شما می توانید بفهمید که حیوان سال تولدتان چیست و با توجه به اعتقادات چینی ها، این حیوان سال تولد افراد روی شخصیت و ویژگی های آن ها تأثیرگذار است. برای مثال آن ها بر این عقیده هستند که فردی که در سال اژدها متولد می شود، از نظر شخصیتی قدرتمند است و فردی که سال میمون ب دنیا می آید، خلاقیت زیادی دارد.
ترکیب عناصر پنج گانه با گاه شماری دوازده حیوانی
چینی ها به بسیاری از افسانه های کهن خود پایبند هستند، به همین دلیل به جز تقویم دوازده حیوانی، به عناصر پنج گانه و… نیز اعتقاد دارند. پنج عنصر اصلی بر اساس افسانه های چین باستان، شامل آب، آتش، خاک، فلز و باد هستند و هر حیوان در برابر یکی از این عناصر قرار می گیرد. از این رو یک چرخه 60 ساله نیز بر اساس عناصر پنج گانه و ترکیب آن با تقویم دوازده حیوانی وجود دارد. از نظر آن ها، خود این عناصر نیز با توجه به حیوان سال مورد نظر روی ویژگی های شخصیتی اثر می گذارند.
حتما بخوانید: معرفی تقویم رومیزی چوبی | انواع مدل ها + خاص ترین ها
نقش تقویم دوازده حیوانی در فرهنگ و رویدادها
همان طور که در ابتدای مطلب به ارتباط میان اعتقادات چینی ها و تقویم دوازده حیوانی اشاره شد، این گاه شماری برای کشورهای شرق آسیا اهمیت بالایی دارد، از این رو در رویدادهایی مانند سال نوی چینی، آن ها از حیوان سال جدید به شیوه های مختلفی مانند نمایش تئاتر و سنت های چینی رونمایی می کنند. آن ها حتی برای طالع بینی نیز از تقویم دوازده حیوانی استفاده می کنند و بر این عقیده هستند که حیوان سال تولد روی روابط، شخصیت و… تأثیر می گذارد. چینی ها حتی در نقاشی، رسانه، آثار هنری و بسیاری از جزئیات دیگر به این گاه شماری پایبند هستند.
جمع بندی
تقویم ۱۲ حیوانی تنها یک شیوه برای شمارش سال‌ها نیست؛ بلکه یک میراث فرهنگی و فلسفی است که نسل به نسل منتقل شده و امروز نیز بخش جدایی‌ناپذیر از جشن‌ها و باورهای مردم بسیاری از کشورهای آسیای شرقی تبدیل شده است. این تقویم با ترکیب اسطوره، نمادشناسی و طالع‌بینی، نه تنها به گذشته تعلق ندارد، بلکه در دنیای مدرن هم الهام‌بخش هنر، فرهنگ و حتی سبک زندگی مردم است. تا حدی که حتی در فیلم و انیمیشن های چینی نیز می توانید اشاره های مختلف به این گاه شماری دوازده حیوانی را مشاهده کنید!
