جشن میانه پاییز؛ جشنی باستانی با حال و هوای طبیعت!

جشن های میانه فصل، از مهم ترین جشن های ایران باستان به شمار می روند که دقیقا در پانزدهمین روز از دومین ماه هر فصل برگزار می شدند. یعنی در دومین ماه از فصل بهار، جشن میانه بهار برگزار شده و به همین ترتیب تا انتهای سال برای هر فصل ادامه می یافت. اگر می خواهید بدانید که جشن میانه پاییز چیست؟ ما در این مطلب به معرفی جشن میانه پاییز، آیین و آداب مهم این جشن می پردازیم، پس در ادامه مطلب جشن میانه پاییز با ما همراه باشید.

جشن میانه پاییز چیست و چه روزی برگزار می شود؟

جشن میانه پاییز سومین جشن از جشن های میانه فصل است که در فصل پاییز و 15 آبان ماه برگزار می شود. هدف از این جشن ستایش آفرینش و پیوند با طبیعت است، به همین دلیل در میان ایرانیان باستان، جشن میانه پاییز، مناسبتی ارزشمند و مهم محسوب می شد. به طور کلی بخش زیادی از جشن های ایران کهن، مانند جشن میانه پاییز، در رابطه با آفرینش گیاهان و ستایش باران است. برای مثال جشنی مانند آبانگاه که در روز دهم فروردین برگزار می شود، در ستایش الهه آب است و به همین ترتیب دیگر جشن های دوازده گانه یا مناسبت های متفرقه با چنین اهدافی برگزار می شدند. 

جشن میانه پاییز ایران باستان به عنوان گاهنبار ایاثرم نیز شناخته می شود. جشن های میانه فصل مانند جشن میانه بهار بر اساس شش گاهنبار برگزار می شدند و با جشن های مرتبط با هر ماه تفاوت دارند. برای مثال از ابتدای نوروز تا اسفند ماه، هر ماه یک جشن مخصوص به خود دارد که به طور معمول در ابتدای آن ماه برگزار می شود. برای مثال جشن اردیبهشتگان که در اولین روزهای ماه اردیبهشت برگزار می شود یا جشن مهرگان که اوایل مهر ماه است. 

این جشن ها به امشاسپندان(الهه های ایران باستان) مرتبط بوده و هر ماه به یکی از آن ها تعلق دارد. یکی از تفاوت های اصلی جشن های دوازده گانه با جشن های میانه فصل، زمان برگزاری آن هاست. چرا که جشن های دوازده گانه بیشتر در روزهای اول ماه و جشن های میانه فصل، وسط ماه برگزار می شدند. بر خلاف جشن های دوازده گانه، جشن های میانه فصل به آیین شش گاهنبار تعلق دارد و هر گاهنبار 5 روز جشن گرفته می شود. 

گاهنبار یکی از آیین های ایرانیان زرتشتی است که شش جشن فصلی در سال به این آیین تعلق دارد. در واقع جشن های میانه فصل، در اواسط فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان، جشن هایی 4 گانه هستند، اما عضوی از جشن های گاهنبار ایرانی به شمار می روند که بر اساس آیین زرتشت، به شش جشن اصلی تقسیم بندی شده اند. تمامی این جشن ها 5 روزه هستند و این 5 روز طبق آیین و آداب زرتشتی ایرانی برگزار می شود. 

آداب جشن میانه پاییز در ایران

بسیاری از جشن های باستانی ایرانی مانند جشن سروشگان یا میانه پاییز، مدت زیادی است که برگزار نمی شوند و بسیاری از مردم حتی از این جشن ها و روز برگزاری آن ها نیز اطلاع ندارند. اما با این حال همچنان در برخی نقاط کشور، جشن میانه پاییز و دیگر جشن های میانه فصل برگزار می شوند. این مناسبت نیز مانند بسیاری از مناسبت های ایرانی، با حضور مردم در آتشکده ها شروع می شد و 5 روز ادامه داشت. در این 5 روز مردم از اقشار مختلف به آتشکده ها می رفتند و در کنار یکدیگر به ستایش پروردگار می پرداختند. 

پس از پایان مراسم آتشکده نیز همگان در کنار یکدیگر به دور سفره جمع می شدند و با غذاهای متنوع از آن ها پذیرایی می شد. مراسم های داخل آتشکده نیز متفاوت بود و در کنار ستایش پروردگار، مردم به شادی و پایکوبی می پرداختند و موسیقی نواخته می شد. در این جشن مردم به فقرا نیز کمک می کردند و هر کسی از نظر مالی یا تأمین خوراکی در یاری رساندن به فقیران تلاش می کردند. 

جمع بندی

جشن میانه پاییز ایران باستان، به عنوان یکی از جشن های کهن و ارزشمند ایرانی، هر سال در 15 آبان ماه برگزار می شود. با اینکه به چنین جشن هایی در سال های اخیر کم توجهی شده است و خیلی از افراد تاریخ یا نحوه برگزاری آن را نمی دانند، با این حال بسیاری از مناطق کشورمان هر سال طبق رسوم قدیمی آن را برگزار می کنند. بهتر است با مطالعه در رابطه با این مناسبت های ایرانی و کسب اطلاع از آن ها، بیش از پیش به تاریخ و فرهنگ اصیل ایرانی توجه کنیم و این آیین را زنده نگه داریم.