روز زمین پاک: فریادی برای نجات سیاره آبی

روز زمین پاک هر سال در ایران در دوم اردیبهشت ماه برگزار می‌شود. این روز برای افزایش آگاهی و گسترش فرهنگ حفاظت و پاسداری از محیط زیست است. در واقع یکی از دلایل نامگذاری روز زمین پاک در پاسخ به بحران محیط زیست صورت گرفت و همه مردم یاد آور می‌شوند که نباید سیاره خود یعنی زمین را فراموش کنند. این روز بعد از گذشت پنجاه سال همچنان یک واقعه مهم جهانی نیز محسوب می‌شود، که اگر نگاهی به تقویم رومیزی خود انداخته باشید این رویداد در 22 آوریل مصادف با دوم اردیبهشت ماه در تمام دنیا  برگزار می‌شود. از این رو در این مطلب سعی کرده‌ایم هر آنچه که مربوط به روز زمین پاک است را توضیح دهیم.

تاریخچه روز زمین پاک

گیلورد نلسون، سناتور ایالات متحده با مشاهده خسارت ناشی از نشت نفت در کالیفرنیا در سال 1969، احساس کرد مردم نیاز دارند تا در برابر محیط زیست خود آگاه‌تر شوند و تلاش کنند از سیاره زمین نگهداری کنند. بنابراین او پیشنهاد کرد روز 22 آوریل مصادف با روز دوم اردیبهشت ماه را روز زمین پاک نامگذاری کنند. امروزه بیشتر از یک میلیارد نفر در بیش از 193 کشور جهان این روز را جشن می‌گیرند. این روز برای مردم دنیا روز بزرگی است که اهداف ارزشمندی را دنبال می‌کند و برای رسیدن به این اهداف سرمایه‌های زیادی هزینه خواهند شد. شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند یک صفحه از سالنامه تبلیغاتی خود را به روز زمین پاک اختصاص دهند تا مردم بیشتر با این روز آشنا و در جهت حافظت از آن اقدام نمایند.

انواع آلودگی‌ها و تاثیرات آنها بر محیط زیست

مساله آلودگی یکی از مسائل متاثر از فرهنگ انسانی در جهان امروز محسوب می‌شود که آب‌های زیر زمینی، معادن، تروپوسفر، بیوسفر و سیستم حیات را به خطر می‌اندازد. آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، آلودگی صوتی، آلودگی گرمایی یا حرارتی، آلودگی رادیو اکتیو، آلودگی نوری، آلودگی بصری یا بینایی، آلودگی شخصی، آلودگی لیترینگ یا آشغالی و … از انواع آلودگی‌ها بر محیط زیست هستند. در ادامه سعی کرده‌ایم چند مورد از انواع آلودگی‌ها و تاثیرات آنها بر محیط زیست را توضیح دهیم.

آلودگی هوا (Air Pollution)

به هر نوع آلودگی جوی گفته می‌شود که ترکیب طبیعی هوا را مختل می‌کند و می‌تواند به شکل ذرات مانند گازهای گلخانه‌ای و گرد و غبار باشد و نمی‌توان آنها را با چرخه طبیعی نیتروژن یا کربن به طور موثر و کارآمد حذف کرد. هوای آلوده منجر به اسیدیته شدن باران، افزایش دود و کاهش اکسیژن و ابتلای بیشتر مردم به آسم به ویژه در افراد مسن می‌شود.

منابع آلودگی هوا عبارتنداز:

• ریزگردها
• اگزوز صنعتی یا خودرو
• ساخت و ساز یا تخریب ساختمان
• آتش سوزی جنگل، فوران آتشفشانی، فرسایش خاک خشک و سایر منابع طبیعی

آلودگی آب (Water Pollution)

هر گونه تغییر بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیای در آب به نوعی که پیامدهای مضری برای انسان، حیوانات، گیاهان و سایر موجودات داشته باشد آلودگی آب شناخته می‌شود. آلودگی آب در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، اقیانوس‌ها و مخازن زیز زمینی رخ می‌دهد. از تاثیرات آلودگی آب می‌توان به کاهش منابع آب برای آبیاری محصولات کشاورزی، کاهش مقدار آب قابل شرب در دسترس و … اشاره کرد.

منابع آلودگی آب عبارتنداز:

• پوسیدگی مواد آلی در منابع آب
• دفع و تخلیه نامناسب زباله
• افزایش رسوبات حاصل از فرسایش خاک
• آبشویی آلودگی خاک به منابع آب

آلودگی خاک (Soil Pollution)

آلودگی خاک باعث بر هم خوردن تعادل زمین و رشد طبیعی گیاهان می‌شود. همچنین به رشد ضعیف و کاهش عملکرد محصول منجر می‌شود و زیستگاه‌های حیات وحش را می‌تواند نابود کند.

منابع آلودگی خاک عبارتنداز:

• زباله و پسماندهای خانگی
• زباله‌های خطرناک و سرریزهای فاضلاب
• استخراج معادن، جنگل زدایی و سایر اقدامات تخریبی
• استفاده زیاد از سموم دفع آفات

آلودگی گرمایی یا حرارتی (Thermal Pollution)

افزایش دما باعث تغییرات خفیف آب و هوایی می‌شود و تغییرات آب و هوایی باعث آسیب جدی به حیات وحش می‌شود. آلودگی گرمایی یا حرارتی، گرمای اضافه است که در مدت زمان طولانی اثرات ناخوشیاندی ایجاد می‌کند.

آلودگی گرمایی یا حرارتی عبارتنداز:

• جنگل زدایی
• از دست دادن منابع آب
• آلودگی هوا
• نیروگا‌ه‌ها
• پراکندگی مراکز شهری و شهر نشینی

آلودگی صوتی(Noise Pollution)

آلودگی صوتی به صوت ناشی از فعالیت‌های انسانی و سطوح نامطلوب نویز که باعث هرج و مرج در استاندارد زندگی می‌شود، اشاره کرد. از اثرات آلودگی صوتی می‌توان به اختلالات حیات وحش، کم شنوایی، نابودی کلی سبک زندگی و … اشاره کرد.

منابع آلودگی صوتی عبارتنداز:

• راه آهن
• فرودگاه‌ها
• ترافیک جاده‌ای
• ساخت و ساز یا تخریب
• کارخانه‌های تولیدی
• کنسرت

وظیفه انسان برای حفظ محیط زیست

اگر همه ما دست به دست هم دهیم می‌توانیم اقدامات لازم را برای از دست رفتن این خانه زیبا انجام دهیم. کوچک‌ترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که در سررسید اختصاصی 1403 خود یک صفحه را به روز زمین پاک اختصاص دهیم تا اطلاع رسانی بیشتری در مورد این روز کرده باشیم. در ادامه به بعضی از اقداماتی که باعث حفظ محیط زیست می‌شوند، اشاره می‌کنیم.

• دفع زباله: رها کردن پلاستیک‌ها و زباله‌ها در محیط زیست موجب تکثیر باکتری‌ها، پشه‌ها و میکروب‌ها می‌شود. همچنین موجب آلودگی خاک نیز می‌شود.
• توقف جنگل زدایی: قطع درختان میزان اکسیژن هوا را کاهش داده و موجب لغزش زمین، فرسایش خاک و نابود شدن زیستگاه طبیعی حیوانات وحشی می‌شود.
• ممنوعیت پلاستیک: پلاستیک تاثیر بسیار مخربی بر روی زمین ایجاد می‌کند و مواد شیمیایی زیان بخشی تولید می‌کند و هنگامی  آب در این زمین‌ها جاری شود به سفره‌های آبی می‌رسد و آن را هم آلوده می‌کند.
• جلوگیری از شکار غیر قانونی: حیوانات جنگل با تمام وجود با شکارچیان مبارزه می‌کنند، اما هنوز حیوانات زیادی توسط شکارچیان شکار می‌شوند. وقتی حیواناتی مثل ببر و شیر کشته می‌شوند جمعیت حیوانات گیاه خوار افزایش می‌یاد و باعث ضعیف شدن پوشش گیاهی می‌شوند. همچنین با این کار تعادل زنجیره غذایی به هم می‌خورد.

سخن آخر

در شرایط اقتصادی امروزه نجات زمین برای آیندگان کم اهمیت به نظر می‌رسد. اما نابودی زمین نابودی زندگی بر روی آن را به دنبال خواهد داشت. آلوده شدن رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها، از بین رفتن جنگل‌ها و … نسل بشر را به مشکل مواجه می‌سازد. کم توجهی انسانها سبب شده است مشکل کم آبی و خشکی رودخانه‌‌ها بیشتر شود و نبود آب کافی باعث وارد شدن خسارت به بخش کشاورزی و در نهایت کاهش منابع غذایی می‌شود. بنابراین ما در این مقاله در مورد زمین پاک و چطور وظیفه خود را در قبال زمین انجام دهیم نوشته‌ایم.