جشن خردادگان یکی از جشن‌های زردتشتی ایران باستان است که در ششم خرداد ماه به مناسبت همنام شدن روز و ماه و همچنین به پاسداشت آب و آبادانی برگزار شده است.
جشن خردادگان یکی از دیگر از جشن‌های باستانی ایرانیان است. در گاه شماری زردتشتی علاوه بر ماه‌ها، هر یک از روزهای ماه هم نامی دارد. جشن خردادگان هم در ششم خرداد ماه به مناسبت همنام شدن روز و ماه و همچنین به پاسداشت آب و آبادانی برگزار میشد. مردم ایران باستان عقیده داشتند هر یک از چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش دارای الهه‌ای در روی زمین هستند که خرداد الهه آب است و نگهبانی از آب بر عهده الهه خرداد است. در این مطلب تلاش کرده‌ایم یکی دیگر از جشن‌های دوازده‌گانه ایرانیان باستان یعنی خردادگان را معرفی کنیم. خرداد نزد ایرانیان بسیار گرامی بوده و جشن خردادگان را با تمام مراسم و آداب و رسومش بسیار نکو برگزار می‌کردند. اگر به جشن خرادگان علاقمند هستید تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
تاریخچه جشن خردادگان
در ایران باستان به مناسبت‌های مختلف جشنی برگزار می‌کردند و معمولا این جشن‌ها نزد آنها نوعی عبادت محسوب میشد. در باور آنها بعضی جشن‌ها واجب بودند مانند جشن‌هایی که سالگرد آفرینش‌های شش گانه هستند و بعضی جشن‌ها مستحب هستند مانند جشن‌های برابری نام ماه و روز که جشن‌های ماهانه نامیده می‌شوند از جمله جشن آبانگاه، فرودینگان، اردیبهشتگان، خرادگان، تیرگان، مهرگان و … . خردادگان را هم به پاسداشت آب و آبادانی برگزار می‌کردند. بر اساس باور زردتشتیان خرداد بانویی از یاران اهورامزدا است که از آب در این جهان نگهداری می‌کند و به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌کنند. خرداد در اوستا «هئروتات» و در کتب پهلوی به شکل «هردات» یا «خردادت» هم نوشته شده است، که نماد نجات بشر نامیده شده است. الهه خرداد پنجمین امشاسپند از شش امشاسپند است. امشاسپند به معنای بهترین نظم و قانون است یعنی کسی که نظم و قانون را مقدر می‌کند. جشن خردادگان در ایران باستان در روز ششم خرداد ماه جشن گرفته میشده است. خرداد در تصور زردتشت نماد نگهبانی از آب، گیاه، سرسبزی و شادابی بوده است، از این رو خرداد در میان زردتشتیان اهمیت زیادی داشته است که این روز را جشن می‌گرفتند.
آداب و رسوم جشن خردادگان
یکی از مهم‌ترین آئین‌هایی که در جشن خردادگان برگزار میشده است رفتن به کنار رودخانه‌ها، دریاها، چشمه‌ها و چمنزارها و تن شویی در آب و خواندن دعا و نیاش‌هایی ویژه بوده است. در کنار این مراسمات دعا و نیاش‌های خاص خود را هم در آتشکده‌ها انجام می‌دادند. در این روز توجه خاصی به نگهداری و نوسازی قنات‌ها، چاه‌ها و سرچشمه‌ها میشده است، چون که این منابع و سرچشمه‌ها هستند امکان زندگی را در کره زمین برای انسان‌ها فراهم می‌کنند، بنابراین این آئین و جشن اهمیت ویژه‌ای دارد. از دیگر آداب و رسوم این جشن هدیه دادن گل یاس، سوسن و نیلوفر به دوستان و نزدیکان بوده است، زیرا که در متن‌های قدیمی ایران باستان این گل‌ها نماد سمبل خرداد هستند. بنابراین بهترین نماد در جشن خردادگان گل سوسن است. مشهورترین مدل‌های گل سوسن هم سوسن آزاد یا سوسن سپید است. در متنون پهلوی این گل نماد پاکی و لطافت بوده و نمونه‌ای از بوی دوستی تعریف شده است.
سخن پایانی
برگزاری جشن‌ها و آئین‌ها در ایران باستان از اهمیت زیادی برخورد بوده‌اند. مردم ایران باستان به آئین‌های زردتشتی بسیار معتقد بودند که مهم‌ترین اصول و ارکان این آئین‌ها نکوهش بدی و پلیدی و پاسداشت خیر و نیکی است. از این رو جشن‌های زیادی را به منظور برقراری همدلی و اتحاد برگزار می‌کردند. همانطور در سررسید و سالنامه خود می‌بینید جشن خردادگان هم یکی از جشن‌های ایران باستان است که در ششم خرداد هر سال برگزار میشده است، که ما در این مطلب در مورد تاریخچه و آداب و رسوم آن به طور کامل توضیح داده‌ایم.
مطالب دیگر:
