بیشتر جشنهای کهن ایرانی به دوران زرتشتیان تعلق دارند و با وجود پایدار ماندن بسیاری از این مناسبتها، برخی از آنها به دست فراموشی سپرده شده است. جشن آبانگاه یکی از باشکوهترین جشنهای ایرانی است که به دلیل شباهت اسمی با جشن آبانگان، گاهی اشتباه گرفته میشود. با این حال آبانگاه در تاریخی متفاوت برگزار شده و ربطی به جشنهای ماه آبان ندارد.
بیشتر جشنهای کهن ایرانی به دوران زرتشتیان تعلق دارند و با وجود پایدار ماندن بسیاری از این مناسبتها، برخی از آنها به دست فراموشی سپرده شده است. جشن آبانگاه یکی از باشکوهترین جشنهای ایرانی است که به دلیل شباهت اسمی با جشن آبانگان، گاهی اشتباه گرفته میشود. با این حال آبانگاه در تاریخی متفاوت برگزار شده و ربطی به جشنهای ماه آبان ندارد. اگر شما هم می خواهید بدانید که جشن آبانگاه چیست، با ما در معرفی جشن آبانگاه: نمادی از شکوفایی و رونق فرهنگی در ایران باستان همراه باشید.
معرفی جشن آبانگاه؛ ستایش الهه آب
در سالیان بسیار دور و در تاریخ ایران کهن، سیارههای منظومه شمسی نام های مخصوص به خود را داشتند و بسیاری از افراد سیارهها و ستارگان را به عنوان الهه یا ایزد می شناختند. به گونهای که اتفاقات و رویدادها را با حرکت ستارگان و صور فلکی هماهنگ میدانستند. برخی این ستارگان را ستایش کرده و به قدرت آن ها باور داشتند. از طرفی ایزدان ایرانی و الههها نیز در آن دوران مورد پرستش قرار میگرفتند و هر کدام نماد یک نیروی طبیعی و مهم در نظر گرفته میشدند.
در آن دوران افراد بر این باور بودند که ناهید سیارهای بوده که پس از گذشت قرنها تبدیل به یک الهه قدرتمند شده است و آن را الهه آب مینامیدند. به همین دلیل در جشن آبانگاه و با رسیدن این الهه، آبهای روان در کره زمین زیاد شده، کشاورزی رونق یافته و در باور عام، ناهید باعث این اتفاق بود. ایرانیان نیز این روز را به دلیل وفور آب و روانه شدن آب در رودخانهها، به سپاس از الهه آب میپرداختند و این روز را جشن آبانگاه نام گذاری کردند.
مطالب دیگر: تقویم رومیزی اختصاصی
الهه آب با نامهای مختلفی نظیر ناهید، آبان، آناهیتا و… شناخته میشد و برای ایرانیان باستان بسیار ارزشمند بود؛ زیرا در آن دوران مانند هر دورهای از زندگی بشر، وجود آب و فراوانی آن مهم بود. سالی که با بارش باران متعدد و پرآبی همراه بود، برای مردم سالی نیک شمرده میشد. بهتر است بدانید بر اساس خرید سر رسید و تقویم، جشن آبانگان که در ماه آبان برگزار میشود نیز برای ستایش الهه آب است؛ اما تفاوت این دو جشن در آیین برگزاری و آداب آن است. جشن آبانگاه در تاریخ 10 فروردین و ده روز پس از تحویل سال جدید برگزار میشود.
آیین و آداب برگزاری جشن آبانگاه
آداب و رسوم برگزاری بخشی از جشنهای ایرانی به آتشکدهها و برپایی آتش بازمیگردد. با این حال جشن آبانگاه در این بین استثناء محسوب شده و افراد در این جشن به آتشکدهها نمیرفتند؛ به جای آن برای ستایش و درخواست باران بیشتر، در آب رودخانه و دریا شنا کرده و شادی میکردند. به طور کلی چهار عنصر اصلی (آب، باد، خاک و آتش) بسیار مقدس شمرده میشد و هر یک ایزدان ویژه خود را داشت. با این حال جشن آبانگاه نیز از آن دسته جشنهایی است که سالهاست برگزار نمیگردد.
تأثیر جشن آبانگاه بر فرهنگ و اجتماع ایرانی
فرهنگ و تمدن ایرانی به میزانی نامحدود، غنی و پرافتخار است. از آداب و رسوم چندین هزارساله هخامنشیان گرفته تا داستانهای کهن ایرانی؛ تاریخی که یک جهان وسیع و متمدن را در خود جای داده است. جشن آبانگاه و دیگر جشنهای کهن ایرانی نیز نمونههایی از همین فرهنگ پربار است که میتوانید از طریق بخش فروش سالنامه برای این جشن برنامه ریزی انجام دهید. سالنامه گاموت مفتخر است تمامی جشنها و مناسبتهای تقویم شمسی، تقویم قمری و میلادی را با معرفی کامل در بخش مجله گاموت، در اختیار همگان قرار دهد.
جشن آبانگاه و اهمیت توجه به مصرف آب و کم آبی
همان طور که در بخش معرفی جشن آبانگاه به این موضوع اشاره کردیم، در تمامی دورههای زندگی بشر، آب و بارش باران از اهمیت بالایی برخوردار بوده و به دلیل وقوع قحطی، افراد هنگام باران و فراوان شدن آب پروردگار را ستایش میکردند. در دوران معاصر، پس از بارش باران به شادی و آبتنی میپرداختند و روزها جشن میگرفتند. با این حال چنین موضوعی در حال حاضر نیز حائز اهمیت است چرا که عدم بارش باران و برف، منجر به خشکسالی و مشکلات متعددی میشود. از طرفی امروزه بسیاری از صنایع جهان به آب وابسته هستند و در صورت نبود آن، ابعاد مختلفی از زندگی انسان دچار مشکل خواهد شد.
مطالب دیگر: