جشن دیگان؛ همه چیز راجب آداب و رسوم این جشن باستانی!

جشن دیگان یکی از دوازده جشن مشهوری است که قدمت آن به قرن‌ها پیش و تاریخچه ایران باستان باز می‌گردد. سال ها پیش، برای هر کدام از ماه های سال یک جشن برگزار می‌شد و مردم به شادمانی و پایکوبی می‌پرداختند. همان طور که از نام این رویداد پیداست، جشن دیگان به دی ماه و سردترین روزهای زمستان تعلق دارد. با ما تا انتهای مطلب جشن دیگان؛ همه چیز راجب آداب و رسوم این جشن باستانی! همراه باشید.

جشن های زمستانی در ایران باستان

جشن های باستانی ایران از قدیمی‌ترین رویدادهای تاریخی در ایران به شمار می روند و پژوهشگرانی که بقایای آن دوران را مورد بررسی قرار دادند، بسیاری از وقایعی که در آن دوران به عنوان جشن های دوازده ماه سال نام برده می شد، را ثبت و دسته بندی کردند. این مراسم‌ها حائز اهمیت بالایی بودند و با تدارکات کامل برگزار می‌شدند. جشن دیگان نیز مانند شب یلدا و جشن آذرگان، در تقویم رومیزی 1403 به عنوان جشنی به مناسبت فرا رسیدن زمستان و سرما برگزار می‌گردد.

یکی از تفاوت‌های اصلی مراسم دیگان و جشن‌های دیگر، برگزاری این جشن در  3 مرحله بود. در واقع دیگان را در سه مرحله جشن می‌گرفتند و این جشن پس از شب یلدا شروع می‌شد. با گذشت بلندترین شب سال و فرا رسیدن سرمای زمستان، جشن دیگان نیز  در سه مرحله و روزهای مختلف برگزار می‌شد که هر کدام از این جشن ها مناسبت و تاریخچه‌ای ویژه دارد. بهتر است توجه داشته باشید یکی از بهترین روش‌های کسب اطلاع از این جشن‌ها و رویدادهای تاریخی ایران، سفارش سالنامه است.

تاریخچه جشن دیگان؛ جشنی طولانی و زیبا

علت اصلی تفاوت میان دی ماه و دیگر ماه‌های تقویم شمسی هجری در این است که یازده ماه سال با نام یازده اساطیر ایرانی که با نام امشاسپندان شناخته می‌شدند، نام گذاری شده است. اما دی ماه هیچ ارتباطی با این اساطیر ندارد و نام هیچ کدام از آن‌ها روی این ماه گذاشته نشده است. دی ماه در تاریخچه ایران باستان به عنوان یکی از صفات خداوند مشهور است. شما می‌توانید جهت آشنایی تاریخچه جشن های فصل پاییز، جشن مهرگان چیست و جشن آذرگان را مطالعه کنید.

آداب و رسوم جشن دیگان

در واقع دلیل برگزاری جشن دیگان در سه مرحله، تفاوت تاریخچه و لقب این ماه در تقویم هجری شمسی و دیگر هدایای تبلیغاتی کاربردی مانند تقویم رومیزی است. در یکی از روزهای این جشن مردم هیچ غذای گوشتی نمی‌خوردند و از خوردن گوشت حیوانات خودداری می‌کردند. در یکی دیگر از روزهای این جشن، درختی می‌کاشتند و سوگند یاد می‌کردند تا سال بعد درخت سرو دیگری نیز بکارند. در دیگر روز این جشن نیز طبق سنت های کهن آش می‌خوردند تا در برابر سرمای زمستان مقاوم باشند. این جشن ها با رسومات خاصی برگزار می شد که در ادامه به آن ها اشاره می‌کنیم پس با ما همراه باشید.

برپایی آتش

یکی از قدیمی‌ترین رسوم در ایران باستان، برپایی آتش و پایکوبی در کنار آتش است. برپایی آتش در فصل زمستان و تقویم بهمن بسیار رایج بود و یکی از مهم‌ترین آداب جشن دیگان نیز به شمار می رود.

سفره آرایی

سفره آرایی نوعی هنر خانه داری است که به تزئین و زیبایی سفره می پردازد. در ایران باستان، سفره های مهمانی و جشن با استفاده از میوه، سبزیجات، نوشیدنی و… تزئین می‌شد و این سفره آرایی زیبایی دوچندانی را به جشن ها اضافه می‌کرد. در جشن دیگان نیز سفره آرایی مانند برپایی آتش و ملاقات با خانواده و دوستان رایج بود.

گرامیداشت و دعا خوانی

تاریخچه ایران باستان بر اساس دو عنصر تاریکی و نور تعریف شده و قرن ها پیش مراسم گرامیداشت، دعاخوانی و کادو برای مدیر در ایران برگزار می‌شد. در جشن دیگان نیز این گرامیداشت انجام می شد که شامل دعا خوانی و درخواست نعمت از خداوند بود.

ملاقات با دوستان و خانواده

جشن دیگان فرصتی ایجاد می‌کرد تا افراد بتوانند در کنار دوستان و خانواده خود این جشن را تجربه کرده و در روزهای سرد زمستانی، صمیمت و حضور یکدیگر را داشته باشند.

جشن سیر سور

در ادبیات زرتشتیان، روز اول دی ماه به عنوان تولد خورشید شناخته می‌شد و برخی این روز را به عنوان شروع سال نو در نظر می‌گرفتند. زرتشتیان پس از چند روز از گذشت این جشن، در روز چهاردهم دی جشن سیر سور را برگزار می‌کردند که تاریخچه این جشن با دیوها و روزهای قمر در عقرب ارتباط دارد. در داستان های کهن پارسی، جشن سیر سور به جنگ جمشید شاه و دیوها اشاره دارد.در این روز برای دور کردن دیوها، غذاهای سنتی با سیر پخته می شد و مقدار زیادی سیر در این روز مورد مصرف قرار می‌گرفت.